Dit boek is sinds 1978 hét standaardwerk voor de fysiotherapie en manuele therapie in Nederland voor wat betreft onderzoek- en behandeltechnieken, tests en oefeningen. Een veel gebruikt naslagwerk tijdens de opleiding van bachelor- en masterstudenten en op de werkvloer van de algemeen fysiotherapeut, kinesitherapeut, sportfysiotherapeut en manueeltherapeut. Deze twaalfde druk bevat maar liefst vijf nieuwe hoofdstukken. Naast de nieuwste onderzoek- en behandelvaardigheden van de extremiteiten, worden nu ook alle belangrijke (HVT-) technieken van de TOTALE wervelkolom, het bekken- en de kaakregio beschreven en op video gedemonstreerd. Alle richtlijnen t/m 2018 zijn verwerkt zodat het boek bijzonder geschikt is om als naslagwerk te worden gebruikt bij het klinisch redeneren. Het hoofdstuk ‘Functionele oefeningen’ (H18) is sterk uitgebreid met maar liefst 48 nieuwe oefeningen. Per hoofdstuk is een verklarende woordenlijst opgenomen. Daarnaast zijn nu kant-en-klare (ook BIBO-) onderzoek- en behandelprotocollen toegevoegd. – Dit is het algemene deel dat de benodigde achtergrondinformatie levert voor het speciële deel, het klinisch redeneerproces en de dossiervoering.  – Dit is het speciële deel waarin de technieken, tests en oefeningen worden beschreven van de gehele bovenste en onderste lichaamshelft. Nu inclusief de wervelkolom, bekken- en kaakregio. is handboek voor schouderspecialisten. De auteurs zijn vele jaren actief voor schoudernetwerken in Nederland en Duitsland en hebben hun kennis en vaardigheden over de schouderregio vooral neergelegd in H9, de schouderregio, H10 de thoracale wervelkolom en ribben, en H11 de cervicale wervelkom.  Deze twaalfde druk van is een forse uitbreiding en grondige herziening van de elfde druk uit 2014. Het geheel is ook online beschikbaar. Als vanouds levert het een belangrijke bijdrage aan de wetenschappelijke onderbouwing van de fysiotherapie en manuele therapie door duidelijke videodemonstraties van alle in het boek beschreven technieken, tests en oefeningen. Meer dan 500 instructievideo’s kunnen via één muisklik worden bekeken op de bijbehorende website met inlogcode. Daar zijn ook andere digitale extra’s te vinden, zoals uitgebreide achtergrondinformatie en biomechanica. Dick Egmond en Ruud Schuitemaker zijn de auteurs van .  (1961) is fysiotherapeut en manueeltherapeut in Wolfsburg (Dld), docent manuele therapie en schoolleider van het Institut für Angewandte Manuelle Therapie Duitsland (www.ifamt.de). Hij is oprichter en voorzitter van Schulternetzwerk Deutschland (www.schulternetzwerk.de) en lid van het Scientific Committee van EUSSER (Europees Schoudernetwerk).  (1955) is fysiotherapeut en manueeltherapeut bij Schuitemaker en Van Schaik te Amsterdam (www.fysio.net), docent manuele therapie en docent na- en bijscholing voor fysio- en manueeltherapeuten in Nederland, België en Duitsland. Hij was medeauteur van de SNN Praktijkrichtlijn Frozen Shoulder 2017.weiterlesen